Adwent to czas przygotowania do uroczystości Narodzenia Pańskiego. Nazwa pochodzi z języka łacińskiego od słowa „adventus” oznaczającego „przyjście”. Chodzi o przyjście – narodzenie Pana Jezusa. W szerszym znaczeniu to przypomnienie o ostatecznym przyjściu Jezusa przy końcu świata (mówią o tym czytania i teksty mszalne pierwszej części tego okresu – do 16 grudnia włącznie). W pierwszą niedzielę Adwentu rozpoczynamy w Kościele nowy rok liturgiczny.
Jak długo trwa Adwent?
Początkowo trwał pełne cztery tygodnie przed świętami. Obecnie obejmuje tylko cztery niedziele poprzedzające Wigilię, z których ostatnia może przypadać 24 grudnia. Adwent najdłuższy jest wtedy, gdy Wigilia jest w sobotę: zaczyna się wtedy 27 listopada i tylko w tym przypadku trwa 28 dni, czyli cztery pełne tygodnie [tak właśnie jest w bieżącym roku]. Najkrótszy – gdy Wigilia wypada w niedzielę: zaczyna się 3 grudnia i trwa 22 dni. Adwent kończy się w dniu Wigilii – 24 grudnia przed nieszporami (wieczorną liturgiczną modlitwą kościoła).
Czy w Adwencie można urządzać zabawy?
Czwarte przykazanie kościelne nakazuje, by w okresach pokuty powstrzymywać się od udziału w zabawach. Adwent nie jest czasem pokuty, ale radosnym oczekiwaniem na narodzenie Jezusa. Okres ten związany jest jednak z modlitwą i refleksją nad życiem, w aspekcie ostatecznego przyjścia Jezusa przy końcu świata. Mimo, iż nie ma w Adwencie prawnego zakazu (w sensie grzechu) urządzania na przykład ślubów, to jednak zgodnie z tradycją wierni powstrzymują się wtedy od organizowania tych uroczystości. To samo dotyczy zabaw czy dyskotek, które trudno pogodzić ze skupieniem towarzyszącym refleksji.
Na czym polega adwentowe czuwanie?
Oczekiwanie na przyjście Chrystusa związane jest z czuwaniem. Chrześcijańska czujność to życie zgodne z przykazaniami i Ewangelią, której fundamentem jest modlitwa i codzienny kontakt z Bogiem; uczestnictwo w Eucharystii oraz częste korzystanie z sakramentu pokuty. Podstawą tej czujności jest świadomość ostatecznego spotkania z Bogiem. W starożytnym Rzymie zwycięski dowódca triumfalnie wjeżdżał rydwanem na Kapitol. Za nim stał niewolnik, który nad jego głową trzymał laurowy wieniec, a jednocześnie szeptał mu do ucha: „memento mori” – „pamiętaj, że umrzesz”. Dzisiaj słowa te używane są jako pozdrowienie w niektórych zakonach, głównie przez kamedułów, kartuzów i trapistów. Przypominają o przemijalności ziemskiego życia, które nieuchronnie kończy się śmiercią. W sztuce słowa „memento mori” występują czasem w połączeniu z czaszką, ludzkim szkieletem lub klepsydrą.
Czym są Roraty?
To Msza ku czci Najświętszej Marii Panny, odprawiana codziennie (oprócz niedziel i uroczystości) przez cały Adwent, najczęściej rano, przed świtem. Zgodnie z tradycją uczestniczą w niej przede wszystkim dzieci, które przychodzą do kościoła z lampionami symbolizującymi czuwanie. Lampiony nawiązują do ewangelicznej przypowieści o pannach roztropnych i nierozsądnych. Ich światło wyraża radość z oczekiwanego narodzenia Jezusa. Msza roratnia rozpoczyna się przy wyłączonych światłach; jedynie świece i lampiony rozpraszają mrok panujący w kościele. Światła zapalane są dopiero podczas śpiewu „Chwała na wysokości Bogu”. W czasie Mszy roratnich głoszone są kazania dla dzieci, które otrzymują pamiątkowe obrazki.
Skąd nazwa tej Mszy?
Słowo „Roraty” pochodzi z łacińskiej pieśni na wejście: „Rorate coeli desuper”, co znaczy: „Niebiosa, spuśćcie rosę”. Rosa symbolizuje łaski otrzymane dzięki przyjściu Jezusa na ziemię i przyjęciu przez niego ludzkiej natury. Pieśń ta jest zapowiedzią zbawienia, którego dokona Nowonarodzony Jezus.
Zwyczaje związane z Roratami
Obok ołtarza znajduje się „Roratka”, czyli świeca przewiązana białą wstążką, symbolizująca Maryję. Jej światło zapowiada przyjście światła pełnego i ostatecznego, którym jest narodzony Jezus. Przed ołtarzem znajduje się wieniec z czterema świecami, oznaczającymi poszczególne niedziele Adwentu, które zapala się z upływem kolejnych tygodni. Jest także „Figura Dzieciątka” – każdego dnia Adwentu „zstępująca” po schodach do przygotowanego żłóbka.
Dlaczego w Adwencie obowiązuje kolor fioletowy?
Kolor ten używany jest także w czasie Wielkiego Postu. Powstaje ze zmieszania błękitu (duchowość) i czerwieni (cielesność). W okresie Wielkiego Postu fiolet akcentuje walkę między duchem a ciałem. W Adwencie interpretowany jest w kontekście Wcielenia Jezusa – zjednoczenie tego co Boskie z tym, co ludzkie.
Skąd różowy kolor szat liturgicznych w 3. niedzielę Adwentu?
Kolor ten – jako rozjaśniony bielą fiolet – jest symbolem przerwy w intensywnym skupieniu i refleksji, na rzecz radości ze zbliżającego się narodzenia Jezusa i dokonanego przez Niego odkupienia. Niedziela ta określana jest łacińskim terminem „Gaudete”, co znaczy „Radujcie się”, a więc jest „Niedzielą radości”.
